Niet zomaar een stukje grond

Uiteraard kijken we met Het VIP vooral uit naar de toekomst en wat er nog gaat komen, maar om een goed plan te maken, moet je ook de historie kennen en de omgeving. We nemen je graag mee naar de historie van dit stuk grond en wat kennis van de omgeving.

Historie van het plangebied

Het gebied rondom Varsseveld maakt onderdeel uit van het kampenlandschap en oude heideontginningen, die worden doorsneden door beekjes en wegen. Het gebied bevat voornamelijk dekzand met oude bouwlandcomplexen en kampjes.

Het plangebied kent een lange geschiedenis. De oudste naam van het oorspronkelijk moerassige gebied is Entinckbroeck. Waarschijnlijk vernoemd naar een boerderij met de naam Entinck die al in 1248 in de archieven genoemd wordt. Entinckbroeck behelsde een groot gebied ten zuiden van de oude loop van de Boven Slinge. Waarschijnlijk maakte het gebied rondom Rademakersbroek er ook deel van uit. Op de hoogste gronden in dit gebied stond boerderij Entinck die later gesplitst werd in Groot-Entink en Klein-Entink. Vandaar ook dat de weg de naam Entinkweg heeft.

Van oudsher kent het plangebied een kleinschalig, blokvormig verkavelingspatroon. Door ruilverkaveling is sinds de jaren ’50 veel van het landschap veranderd, maar een aantal elementen is nog te zien. Dit geldt voor de verhogingen (de oude kampjes), de groenstructuren en de beek de Boven Slinge.

Zie: https://www.adwhistorie.nl/

Groene omgeving met recreatie en toerisme

Hoewel de Boven Slinge al sinds 1900 haar natuurlijke loop niet meer volgt, is ze nog steeds van belang in het gebied. Denk alleen al aan de natuurwaarde en de bijbehorende wandel- en fietspaden. Een onderdeel van de ontwikkeling van Het VIP is de natuur tussen Het VIP en de Boven Slinge te versterken. 

Vanwege de ligging en het omliggende groene gebied, zijn er veel mogelijkheden voor recreatie en toerisme. Naast de bevrijdingsroutes kent het gebied een aantal fietsroutes met knooppunten, waardoor omliggende natuurgebieden als De Vennebulten en het Aaltense Goor, evenals de dorpen Varsseveld en Aalten met horeca en detailhandel, bezocht kunnen worden.

Niet zomaar een stukje grond

Niet zomaar een stukje grond

Zie: https://achterhoek.nl/Fietsroutes

Ten noorden van het plangebied ligt het toeristische kerngebied ‘Vennebulten/De Radstake’. Daar zijn onder andere het TOP met horecagelegenheid De Radstake te vinden, de motorcrossbaan van de VAMAC en het terrein voor paardensport. Aansluitend ligt natuurgebied De Vennebulten. De uitkijktoren biedt een prachtig uitzicht over het hele gebied.

Ten zuiden van het plangebied ligt het groene toeristische kerngebied ‘Idink/Nibbelink’. Rondom het Idinkbos zijn horecagelegenheden als Koffieboerderij Groot Nibbelink, Theetuin NatuurlijkBUITEN en een aantal campings aanwezig.

Rademakersbroek

Vlakbij Het VIP ligt oorlogsmonument Rademakersbroek. Elk jaar wordt op 2 maart herdacht dat 46 Nederlanders in een tarweveld aan de Rademakersbroek bij Varsseveld zijn geëxecuteerd.

Zie: https://de46vanhetrademakersbroek.nl/ 

Het monument ligt aan een aantal bevrijdingsroutes die per fiets of auto afgelegd kunnen worden. Daarmee wordt historie gekoppeld aan recreëren in een groene omgeving.

Zie: https://achterhoek.nl/Bevrijdingsroutes

Economische dynamiek in Varsseveld

Oorspronkelijk was Varsseveld - economisch gezien - afhankelijk van kleine ondernemers die met vakmanschap producten voor de buren maakten. Een soort huisnijverheid. Vooral gericht op de agrarische sector en de bouw. Zo begon Derk Jan Jolink aan het begin van de 20ste eeuw als smid. Je zou kunnen zeggen de hij de eerste industrieel van Varsseveld was. Later werd hij handelaar in en reparateur van fietsen, wagens en landbouw- en naaimachines. Daarna zette hij een klompenfabriek en houtzagerij op.

Dit lijkt sterk op de ontstaansgeschiedenis van Kramp B.V. Dit bedrijf werd in 1951 opgericht door Johan Kramp. Hij verkocht landbouwonderdelen aan lokale boeren die met behulp van het Marshallplan investeerden in nieuwe machines. Door vakmanschap en ondernemerschap is het bedrijf anno 2021 uitgegroeid tot de grootste (online) toeleverancier van Europa voor de agrarische sector. Het hoofdkantoor staat nog steeds in Varsseveld. Kramp is actief in 24 Europese landen en heeft ruim 3.500 werknemers. 

Varsseveld heeft zich sinds de jaren ’60 economisch gezien zeer sterk ontwikkeld, zeker gezien de omvang van de kern Varsseveld. Dat kwam vooral door de sterk aanwezige hout- en meubelindustrie. Waarschijnlijk dankzij de vele eikenbossen rondom Varsseveld. Idinkbos is een voorbeeld hiervan. De bossen dienden als grondstof, al werden de meeste grote eiken verkocht als masthout voor de scheepsbouw. Het dennenhout dat werd gewonnen uit onder meer het Noorderbroek werd geëxporteerd naar België, Frankrijk en Engeland en gebruikt als stuthout voor de mijnbouw. Veel ondernemers begonnen als kleine vakmensen; ze werkten en leverden in eerste instantie aan huis. Het ondernemerschap en vakmanschap bracht hen verder.

Hoewel de houtindustrie met meubelfabrieken als Ruva en Het Oosten en de klompenfabriek van Jansen zich al voor de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde, kwam de sterke economische groei vooral daarna. Bekend zijn bedrijven als Deco en Lundia. Een aantal bedrijven is nog steeds actief in deze sector. Denk aan Rusink Interieur (opgericht in 1899), Deurenfabriek Suselbeek (opgericht in 1921) en Svedex (opgericht in 1954). Ook een bedrijf als Krov heeft zijn wortels in de Varsseveldse hout- en meubelindustrie.

Vanaf de jaren ’70 en ’80 schakelde Varsseveld om naar hightech metaalbewerking. Bijvoorbeeld door de komst van fietsenfabrikant Van Raam en plaatwerkbedrijf Nijman-Arentsen (later VSMI en nu Dumaco). Een aantal jaar daarvoor begon Waterkracht als afzonderlijk bedrijf van Kramp. Dat laat zien dat de Varsseveldse bedrijven zich specialiseren en kansgedreven samenwerken in plaats van beconcurreren. 

Met dank aan Theo Bussink en Gerard Bruil

Sterk economisch ecosysteem

De ontwikkelingen in Varsseveld staan niet op zichzelf, maar maken deel uit van een bredere economische ontwikkeling in de gemeente. Daar waar in Varsseveld onder andere ingezet wordt op de ontwikkeling van Het VIP, is er in Silvolde en Terborg ingezet op onderwijs. Er is gebouwd aan een clustering van het voortgezet onderwijs (Almende College) en bedrijfstakschool AT Techniekopleidingen is er gevestigd.

Zie: https://www.atopleidingen.nl/

In Ulft ligt naast het grote industrieterreinen IJsselweide en De Rieze (met veel leden van IBOIJ) ook het DRU Industriepark. Voorheen was het DRU Industriepark het industriële bolwerk van waaruit veel industriële bedrijven in Oude IJsselstreek ontsproten zijn. Nu is het regionaal benoemd tot de innovatie hotspot voor de smart industry waar onderwijs, innovatie (Civon), startups (SHII) en kunst en cultuur bij elkaar komen op een inspirerende plek.

Zie: https://www.dru-industriepark.nl/

Vlakbij ligt Doetinchem, de grootste kern van de regio, met allerlei stedelijke voorzieningen.

Netwerken

De industriële kring VIV (Varsseveldse Industriële Vereniging) heeft ongeveer 30 leden en legt de focus op de innovatieve maakindustrie en de daaraan gekoppelde ketenpartners. Ze is opgericht in 1963 om de bedrijven nog meer samen te laten werken in plaats van te concurreren om personeel. Samenwerken is een belangrijke waarde in Varsseveld, net zoals de sterke economisch en maatschappelijke verbondenheid die de bedrijven met Varsseveld hebben. Zo organiseren bedrijven onder andere de KrampRun en de Van Raam (wieler)Ronde. Er werken bijna 3.000 mensen bij de leden van de VIV die gezamenlijk een jaaromzet van meer dan € 2 miljard realiseren.

Zie: https://www.viv.eu/

De VIV werkt intensief samen met de industriële kring IBOIJ (Industrie Belang Oude IJssel). Dat is de andere industriële kring in de gemeente Oude IJsselstreek. Deze kring heeft ongeveer 50 leden, vooral afkomstig uit het centrale (Terborgse) en zuidelijke (Ulftse) deel van Oude IJsselstreek, die gezamenlijk werk bieden aan ongeveer 2.000 mensen.

Zie: http://www.iboij.nl/

Daarnaast is de VIV nauw verbonden met andere organisaties en platformen. Denk aan SIKA (het regionale samenwerkingsverband van de industriële kringen), VNO-NCW, de Thematafel Onderwijs & Arbeidsmarkt (regionale samenwerking tussen ondernemers, organisaties en overheden) en Boost Smart Industry (platform voor smart industry in oost-Nederland).

In Varsseveld is ook de VOV (Varsseveldse Ondernemers Vereniging) actief. Met ongeveer 40 leden zet zij zich in voor het versterken van de detailhandel in Varsseveld.

Zie: https://varsseveld.eu/

Centrale geografische ligging en bereikbaarheid

Varsseveld ligt centraal in de Achterhoek en op het kruispunt van de belangrijke verkeersaders van de regio. Het ligt precies tussen Arnhem en Enschede: het is 45 minuten rijden naar Arnhem en Nijmegen en 45 minuten naar Enschede. Dat gaat via de A18 / N18, de belangrijkste noord-zuidverbinding in de Achterhoek. De N18 wordt via het project Tweede Fase N18 opgewaardeerd naar een 100 km/uur weg.

Verder sluit de oost-westverbinding in Varsseveld aan op de noord-zuidverbinding. De N318 loopt oostwaarts vanaf Varsseveld via Aalten naar Winterswijk. De N330 loopt vanaf Varsseveld westwaarts via Zelhem naar Doesburg. Ten slotte verbindt de N818 Varsseveld Via Terborg met de zuidelijke helft van de gemeente Oude IJsselstreek.

Naast het wegverkeer kent Varsseveld ook een sterke positie in het OV. Het station is gelegen aan de spoorlijn Arnhem-Doetinchem-Winterswijk. Daarnaast verbinden drie buslijnen Varsseveld met de regio. De belangrijkste lijn hiervan is lijn 74. Dat is de buslijn die Doetinchem via Varsseveld met Enschede verbindt.